‘Een nieuw hoornvlies? Eng, maar slechter kon het niet worden’

In het voorjaar van 2019 kreeg Harmien veel last van haar rechteroog. ‘Alsof er een zandkorrel onder mijn contactlens zat. ’Ze ging naar de opticien. Die zag een beschadiging en stuurde haar naar de huisarts. ‘Ik kreeg een zalf voor een ontsteking, maar die werkte niet. Ik werd doorgestuurd naar de oogarts. Daar kreeg ik oogdruppels, maar de pijn werd alleen maar erger.’

Een parasiet in het oog

De oogarts dacht aan de parasiet Acanthamoeba. ‘Googel maar niet, zei hij. Maar natuurlijk deed ik dat wél. Ik schrok me kapot. De parasiet leeft onder andere in water en kan in het oog komen via kleine wondjes of beschadigingen aan het hoornvlies. Mensen met contactlenzen hebben daar meer kans op. De parasiet richt veel schade in het oog aan.’

Uit onderzoek bleek dat Harmien inderdaad de parasiet had. De artsen voorspelden een lang herstel. Harmien zag inmiddels bijna niets meer met haar rechteroog. Ze moest elk uur druppelen met verschillende heftige oogdruppels. ‘Het beschadigde hoornvlies en de druppels veroorzaakten onbeschrijfelijke pijn. Op een schaal van nul tot tien? Twintig. Ik kon niet eten, niet drinken en geen licht verdragen. Ik lag als een dood vogeltje op de bank of in bed. In drie weken tijd viel ik tien kilo af.’

Slechter kan niet

Het ging steeds slechter. Harmien moest voor een controle opnieuw naar het ziekenhuis. ‘Zelfs de autorit was teveel. Eenmaal in het ziekenhuis zei ik: Haal mijn oog er maar uit! Zoveel pijn deed het.’ Harmien werd uiteindelijk opgenomen in het ziekenhuis. Ze kreeg een infuus en sterke medicijnen.

Haar oog herstelde niet en haar zicht bleef slecht. ‘Alsof je door een mistige spiegel keek. Ik kon geen licht verdragen. De artsen hadden alles geprobeerd. Ik moest nadenken over een hoornvliestransplantatie. Eerst vond ik dat eng. Maar ik dacht al snel: slechter dan dit kan niet. Laten we het doen.’

Een nieuw hoornvlies én een nieuwe lens

Harmien kwam op de wachtlijst voor een donorhoornvlies te staan. Toen begon de coronapandemie. Transplantaties gingen niet door of werden uitgesteld. ‘Ik had gelukkig niks levensbedreigend, dus dat scheelde.’ Een paar maanden later kreeg ze alsnog een donorhoornvlies én een nieuwe lens. Door de vele druppels had ze namelijk ook staar gekregen. Na de operatie kon Harmien meteen weer iets helderder zien. Ook de pijn was weg. ‘Het donorhoornvlies werd met zestien hechtingen vastgezet. Die hebben ze er in stapjes uitgehaald. Pas na twee jaar waren alle hechtingen eruit.’

Goed opletten

De transplantatie is nu vijf jaar geleden. Nog elke dag moet Harmien haar oog druppelen om afstoting te voorkomen. Haar zicht is verbeterd, ze ziet ongeveer vijftig tot zestig procent. Harmien is voorzichtig en moet goed opletten voor afstoting, beschadigingen en diepte. ‘Bij traplopen kijk ik extra goed. Op het station ben ik blij met de witte streep op de laatste traptrede. ’Harmien is blij dat zij weer beter kan zien en veel met familie en vrienden op pad kan. Ze gaat bijvoorbeeld graag naar musea. Eén van haar favorieten is het Depot van Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam. ‘Ik kan inmiddels dankzij de donor van het hoornvlies alle mooie kunstwerken weer bewonderen. Daar ben ik heel dankbaar voor.’

Hoe de parasiet in haar oog is gekomen, weet Harmien niet. ‘Ik heb niet gezwommen. Misschien heb ik mijn lenzen afgespoeld met kraanwater of ermee gedoucht. Ik wil anderen waarschuwen voor de risico’s, zodat het hen niet overkomt.’

Eyeopener

Harmien is heel blij met het donorhoornvlies en kijkt positief terug op het hele traject. Maar het voelt ook dubbel. ‘Er was iemand overleden. Een familie was in rouw en ik had een mooi hoornvlies gekregen. Daar kon ik best emotioneel om worden. Soms vraag ik mij af wat dit hoornvlies allemaal gezien heeft. En hoe oud is het? Heel bijzonder dat zo’n klein stukje weefsel zoveel kan doen en mijn kwaliteit van leven zo heeft verbeterd. Vaak twijfelen mensen of ze donor willen worden. Maar ze vergeten dat ze zelf of een dierbare misschien ooit iets nodig kan hebben. Dat was voor mij een eyeopener en daar probeer ik mensen bewust van te maken.’