Aan wie kun je bij leven doneren?
Als je bij leven een orgaan doneert, mag je zelf kiezen wie het orgaan krijgt. Aan wie kun je bij leven doneren? Je leest het op deze pagina.
Vaak geven mensen een nier of een deel van hun lever aan iemand die ze kennen, zoals een familielid, partner of goede vriend. Maar soms kiezen mensen ook om te doneren aan een onbekende.
Een nier of deel van je lever doneren aan een bekende
Het komt vaak voor dat mensen tijdens hun leven doneren aan hun partner, kind of een ander familielid. Of aan iemand anders die ze kennen. Ze doen dat omdat de nier of lever van die persoon niet goed werkt. Met hun nier of een deel van hun lever kunnen ze deze persoon dan helpen.
Als iemand een nier of deel van de lever wil doneren aan een bekende, onderzoekt het ziekenhuis eerst of dat wel kan. Jouw orgaan moet bij de ontvanger passen. Er zijn twee dingen belangrijk:
- De bloedgroepen van de donor en de ontvanger. Deze bloedgroepen moeten bij elkaar passen. Als dat niet zo is, lukt de transplantatie niet.
- De antistoffen in het lichaam van de ontvanger. Dit zijn stoffen die ervoor kunnen zorgen dat het lichaam het orgaan van de donor afstoot. De nier of het deel van de lever kan dan niet goed werken. Heeft de ontvanger antistoffen tegen het orgaan van de donor? Dan kan de donor de nier of het deel van de lever niet aan de ontvanger doneren.
Blijkt uit het onderzoek dat de donor en de ontvanger niet goed bij elkaar passen? Dan kan de donatie niet doorgaan. Samen met het transplantatieteam wordt gekeken naar andere opties.
Doneren aan een onbekende
Sommige mensen doneren een nier of een deel van de lever omdat ze graag iets voor iemand willen betekenen. Het maakt dan niet uit wie de ontvanger is. Dit noemen we een altruïstische donor. De donor meldt zich aan bij één van de transplantatieziekenhuizen in Nederland. Je kunt als anonieme donor ook meedoen aan het cross-over programma. Wat dat is lees je onderaan deze pagina.
Soms zien mensen een oproepje op social media of op tv en beslissen daarom een nier of stukje van de lever te doneren. Dit heet gericht altruïstisch doneren. Als de donor zelf een ontvanger op het oog heeft, maar die persoon niet (goed) kent, zijn er speciale eisen. Het ziekenhuis wil dan dat de donor en de ontvanger met elkaar in contact staan. Ook mag de donor geen geld krijgen voor de donatie. Verder gelden hier dezelfde regels die er zijn voor het bij leven doneren.
Iris doneerde een nier aan een onbekende
Een oproep op Facebook zorgde ervoor dat Iris bij leven een nier doneerde. Aan iemand die ze eerder helemaal niet kende. 'Terugkijkend zou ik het zó weer doen. Wat is nou een paar weken kwakkelen op een heel mensenleven?’
Lees Iris' verhaal
Cross-over nierdonatie
Donoren die een nier willen doneren, kunnen ook meedoen aan het cross-over programma. Dat kan bijvoorbeeld als je een nier wil geven aan iemand die je kent, maar de nier niet bij die ontvanger past. Bij cross-over donatie ruilen twee of meer koppels (een donor en een ontvanger) van donor.
Een voorbeeld:
- Jij wil een nier geven aan je partner, maar jullie bloedgroepen passen niet bij elkaar.
- Een andere donor wil een nier geven aan zijn broer, maar ook daar matchen de bloedgroepen niet.
- Jouw nier past wel bij die broer, en de nier van die andere donor past bij jouw partner.
- In dat geval kunnen via cross-over donatie toch allebei de patiënten geholpen worden.